Online community of platform voor cultuurparticipatie: wat werkt beter?
Wat is waardevoller in de culturele sector: een online community of een online platform voor cultuurparticipatie? Hoewel de termen op elkaar lijken, blijken ze verschillende functies te hebben. Uit recent onderzoek in het kader van een pilot van het Nationaal Akkoord Amateurkunsten blijkt dat beide vormen nuttig kunnen zijn, maar op verschillende manieren. Vorige week werd het onderzoek afgerond met een rapport met spannende en praktische bevindingen.
Aanleiding: De veranderende cultuurdeelname
Of het nu gaat om het vinden van nieuwe koorleden, een band, een dansgezelschap, een dirigent, een spokenword-expert of een maatje om mee te dansen. De zoektocht naar culturele projecten, plekken, gelijkgestemden en cursussen en activiteiten vindt steeds vaker online plaats. Daarnaast verandert ook de vorm van cultuurbeoefening. Een groot deel van cultuurdeelname gebeurt steeds vaker in informele groepen en men doet vaker mee aan projecten in plaats zich te commiteren aan een vereniging.
Het onderzoek
Om in te spelen op deze ontwikkelingen, liet Stichting VRIJDAG/KultuurLoket een onderzoek uitvoeren binnen de pilot van het Nationaal Akkoord Amateurkunsten. Een internationaal team van experts onder leiding van Inez Boogaarts en Lars Brouwer onderzocht de kansen en uitdagingen van digitale platforms en communities. Ook bestaande platforms, gebruikers en stakeholders werden geanalyseerd. Na een half jaar onderzoek ligt er nu een rapport met de belangrijkste bevindingen, die (ook) voor het brede amateurkunstenveld en cultuuraanbieders interessante aanknopingspunten bieden om zelf aan het werk te gaan.
Community en platform zijn twee verschillende dingen
Uit het onderzoek blijkt dat zowel een platform als een community van waarde kunnen zijn, maar dat ze verschillende doelen dienen en niet zomaar gecombineerd kunnen worden:
- Een online platform bundelt veelal informatie over vraag en aanbod, zoals culturele activiteiten en netwerkmogelijkheden. Dit is vooral handig voor het delen van praktische informatie op lokaal en (boven)regionaal niveau en soms op landelijk vlak.
- Een online community brengt mensen samen rond een gedeelde passie of specifieke interesse. Hier draait het om interactie, betrokkenheid én affiniteit, dus in hoeverre je je ergens thuis voelt. Het laten groeien van een actieve community vraagt om voortdurende inzet en beheer.
De keuze tussen een platform en een community hangt af van de behoeften van de doelgroep. Wie wil je bereiken? Wat motiveert hen? Dit zijn cruciale vragen voordat je verdergaat met de ontwikkeling van een online tool voor cultuurparticipatie.
Belangrijke observaties in vogelvlucht
- Identificeer eerst een duidelijke behoefte en/of niche om de kansrijkheid en het bestaansrecht van een platform te vergroten. Er is al veel online gebouwd en in gebruik. Zoek uit waar geen dubbelingen zijn, alvorens iets nieuws te bouwen.
- Stel de intenties van de gebruiker voorop vóór je bepaalt welk type platform je wilt bieden. Affiniteit is vervolgens de sleutel tot het vormen van een community – in hoeverre een gebruiker zich ergens thuis voelt en nabijheid ervaart, vergroot de kans dat men ook deel gaat nemen aan een community.
- Krijg eerst helder in beeld voor wie het platform bedoeld is en vervolgens hoe het platform moet werken. Maak daarna een inventarisatie wie de logische eigenaar, beheerder en financier van dit platform moet zijn, ook voor de lange termijn. Stel ook de vraag voor wie zo’n platform bedoeld is: voor een individuele gebruiker of een ‘community’, of dat het bijvoorbeeld de doelstellingen van een organisatie moet dienen.
- Bestaande platforms op het vlak van de amateurkunsten en/of cultuurparticipatie zijn sterk gericht op mensen die de weg naar de amateurkunsten al weten te vinden. Er zijn inmiddels veel meer culturele uitingsvormen. Hier liggen kansen voor (gevestigde) aanbieders op het vlak van amateurkunsten en/ of cultuurparticipatie.
- Als men een nieuw middel wil ontwikkelen om cultuurparticipatie door nieuwe gebruikers te verhogen, dan is het noodzakelijk meer te weten over welke doelgroepen men wil bereiken, met welk doel en of deze potentiële gebruikers niet al eigen online wegen bewandelen. Het is makkelijk om veel geld uit te geven aan het ontwikkelen van een nieuw platform waarbij de aansluiting bij de beoogde doelgroep gemist wordt.
Voor meer informatie
Benieuwd naar het volledige rapport? Deze kun je opvragen bij projectleider Martin Groen: martin@kultuurloket.nl / 06 50 93 38 83.
Wil je meer informatie over dit onderzoek? Neem contact op met Inez Boogaarts (inezboog@xs4all.nl / 06 29 41 33 15) of Lars Brouwer (lars@swizzt.nl / 06 20 01 79 16).
Met dank aan: Fonds voor Cultuurparticipatie, Kultuurcentrale, VRIJDAG, LKCA, Gemeente Westerkwartier, DEN, PLACK westerkwartier, ZIMIHC, Cultuurkwadraat Zeeland, Koornetwerk Nederland & Het Kunstkwartier
